Doorman S.J.

S.J. (Joop) Doorman M.Sc. werd in 1928 geboren als zoon van de legendarische schout bij nacht Karel Doorman die in 1942 met schip en bemanning ten onder zou gaan in de slag om de Javazee. Joop Doorman studeerde wiskunde en filosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Aan de Universiteit van Wisconsin behaalde hij zijn ''Master of Science ''graad. In 1960 gaf hij zijn eerste colleges aan de onderafdeling der Wijsbegeerte en Maatschappijwetenschappen van de THE. Studenten konden in de banken aanschuiven voor de collegereeks Logica en de samenhang der wetenschappen. Daarnaast genoot Doorman bekendheid als regisseur van de [[toneelgroep Asjera]] die hij tot grote hoogten wist op te stuwen. Asjera gold als de beste studententoneelgroep van het land en kreeg recensies in kranten als de ''Nieuwe Rotterdamse Courant ''en ''de Volkskrant. ''Veel Eindhovenaren herinneren zich nog zijn baanbrekende ''Medea ''in de Globezaal van de Stadschouwburg. In 1967 volgde zijn benoeming tot lector Analytische filosofie aan de THE. Doorman heeft in zijn lange loopbaan veel bewondering geoogst, maar ook vaak controverse opgeroepen, vooral bij het rooms-katholieke establishment. Eind jaren zestig werd hij, naast zijn lectoraat in Eindhoven, voorzitter van de omroepvereniging VPRO. In 1972 maakte hij een overstap naar de TH Delft, waar hij werd benoemd tot hoogleraar. In 1997 bepleitte Doorman als voorzitter van de TU/ebestuurscommissie Techniek en ethiek de instelling van een leerstoel Filosofie van de techniek. Die kwam er drie jaar later. Doorman heeft een groot aantal publicaties op zijn naam en was voorzitter van Skepsis, de stichting die probeert zo min mogelijk te ''geloven ''en zoveel mogelijk kennis te baseren op ''wetenschappelijke evidenties. ''De retorisch begaafde filosoof mengde zich in de jaren zestig nadrukkelijk in het Eindhovense ''discours.''

Het lectoraat in Eindhoven van Doorman valt globaal samen met wat wel de jaren zestig genoemd wordt. In dit tijdperk spreekt een deel van de Nederlandse intelligentsia waarderend over een naderende revolutie, waarin vooral het onderwijs radicaal gedemocratiseerd zal worden. De benaming jaren zestig is in feite onjuist: de periode kan beter gedateerd worden tussen 1966 (de bloei van de Provo-beweging) en de vroege jaren zeventig, waarin de idealen geleidelijk verzwakken of worden ''ingekapseld in het siesteem. ''Zo heette dat destijds in het revolutionair jargon. 1968 en 1969 vormen het onbetwiste hoogtepunt van de periode, met in dat eerste jaar de meirevolte in Parijs en een jaar later de Maagdenhuisbezetting in Amsterdam. Aan de THE lijkt de beker van de revolutie grotendeels voorbijgegaan te zijn. Er hebben zich geen incidenten voorgedaan die met de bezetting van het Maagdenhuis, laat staan de Parijse revolte te vergelijken waren. Hardhandig politieingrijpen was nooit aan de orde. Dit heeft wellicht te maken met de structuur van de nog jonge Hogeschool, in het bijzonder met de toenmalige bestuurders, en dan weer met name de rector magnificus prof.dr.ir. A.A.Th.M. van Trier. Maar misschien is er ook toeval in het spel. Een van die toevalligheden in de Eindhovense jaren zestig heette Doorman. Op welke manier voelde hij zich betrokken bij de revolutionaire stemming die er onder grote groepen studenten heerste? Meer dan vijfendertig jaar later is Doorman daar duidelijk over: “Er heerste een sterke drang om autoriteiten aan te vallen, door te prikken. Daar voelde ik me heel erg mee verbonden. Maar overigens ben ik nooit lid geweest van een of andere club. Rector magnificus Van Trier vroeg mij of ik discussies met studenten met alternatieve ideeën wilde voorzitten. Ik streefde ernaar een onafhankelijk voorzitter te zijn. Ik stond enerzijds open voor de ideeën van de studenten, maar ik was anderzijds kritisch ten aanzien van de implementatie. Ze vertrouwden mij. En ik werd uiteindelijk ook vertrouwd door de andere partij.”  

Wat vond de filosoof het meest interessant aan de periode in Eindhoven? “Het regisseren. Ik ben regisseur geweest van veel opvoeringen van studententoneel bij Studium Generale. Heel indrukwekkend, hoe je studenten, vooral door hún inzet, bewust kunt maken van wat ze met hun stem doen. Dat spreekt ook meteen mijn gevoel voor muzikaliteit aan. En wat ze met hun lichaam kunnen doen. Maar ook: je hebt een tekst, die je kunt verbinden met ethische problematiek, die toegankelijk wordt door het goed vertellen van de dramatische situatie waarin zij zich manifesteert. Dat alles tegelijk, en dat alles samen, op alle mogelijke niveaus: dat is regisseren.” Het studententoneel was niet de enige band van Doorman met de cultuur. Daarnaast was er ook een publieke functie in Hilversum die hem enige faam buiten de THE bezorgde. “In die tijd was ik ook voorzitter van de VPRO. Ik moet toegeven dat ik daar niet geslaagd ben in mijn streven. Ik was er destijds van overtuigd dat je met massamedia het zelfstandig denken van de mensen kunt beïnvloeden. Inmiddels is mijn optimisme, dat ook bij de VPRO bestond, door latere ontwikkelingen volledig achterhaald.”