Studentenprotest

Telde Nederland in het Academisch Jaar 1960-1961 ruim veertigduizend studenten, onder invloed van de bevolkingsaanwas, het invoeren van studiefinanciering en de toenemende participatie van jongeren uit de lagere- en middenklasse was dat aantal tien jaar later gegroeid tot meer dan honderdduizend. Naast deze groei zorgde een cocktail van factoren er in de jaren zestig voor dat de druk op de universitaire organisatie toenam. De behoefte aan democratisering en inspraak van studenten en medewerkers, de kritische vragen over de rol van de universiteit in de samenleving, het ontstaan van een wereldwijde politieke tegencultuur onder jongeren en zorgen over de stijgende kosten van het systeem van hoger onderwijs, zorgden er voor dat ook in Nederland de overgang van de jaren zestig naar de jaren zeventig aan de universiteiten en hogescholen met flink wat tumult gepaard ging. Hoe was het daarmee Eindhoven gesteld?

Telde Nederland in het Academisch Jaar 1960-1961 ruim veertigduizend studenten, onder invloed van de bevolkingsaanwas, het invoeren van studiefinanciering en de toenemende participatie van jongeren uit de lagere- en middenklasse was dat aantal tien jaar later gegroeid tot meer dan honderdduizend. Naast deze groei zorgde een cocktail van factoren er in de jaren zestig voor dat de druk op de universitaire organisatie toenam. De behoefte aan democratisering en inspraak van studenten en medewerkers, de kritische vragen over de rol van de universiteit in de samenleving, het ontstaan van een wereldwijde politieke tegencultuur onder jongeren en zorgen over de stijgende kosten van het systeem van hoger onderwijs, zorgden er voor dat ook in Nederland de overgang van de jaren zestig naar de jaren zeventig aan de universiteiten en hogescholen met flink wat tumult gepaard ging. Hoe was het daarmee Eindhoven gesteld?

=== Ontstemde curatoren ===

=== Ontstemde curatoren ===

----

----

Op 23 oktober 1969 drong een aantal studenten de kamer binnen waar op dat moment de curatoren van de THE met de rector magnificus vergaderden. De studenten wilden dat dergelijke vergaderingen openbaar zouden worden. Rector magnificus Van Trier was het daar niet mee eens. President-curator Witte ontstak in woede en wilde de politie bellen, maar kon, volgens betrouwbare bronnen, in alle opwinding het juiste telefoonnummer niet vinden. De studenten weigerden de ruimte te verlaten en gingen later demonstratief voor (of achter) de auto’s van de bestuurders zitten, zodat deze het terrein niet konden verlaten. Een van de curatoren slaagde er in om met zijn auto het terrein te verlaten door zijn motor een tijdje stationair te laten draaien en de studenten die achter zijn auto zaten zodoende uit te roken. De bezetting eindigde niet bepaald vredig: ‘Een groep studenten die het met de bezetting niet eens was, heeft tenslotte de curatorenkamer vrij hardhandig ontruimd”, meldt ''TH Berichten.''  

Op 23 oktober 1969 drong een aantal studenten de kamer binnen waar op dat moment de curatoren van de THE met de rector magnificus vergaderden. De studenten wilden dat dergelijke vergaderingen openbaar zouden worden. Rector magnificus Van Trier was het daar niet mee eens. President-curator Witte ontstak in woede en wilde de politie bellen, maar kon, volgens betrouwbare bronnen, in alle opwinding het juiste telefoonnummer niet vinden. De studenten weigerden de ruimte te verlaten en gingen later demonstratief voor (of achter) de auto’s van de bestuurders zitten, zodat deze het terrein niet konden verlaten. Een van de curatoren slaagde er in om met zijn auto het terrein te verlaten door zijn motor een tijdje stationair te laten draaien en de studenten die achter zijn auto zaten zodoende uit te roken. De bezetting eindigde niet bepaald vredig: ‘Een groep studenten die het met de bezetting niet eens was, heeft tenslotte de curatorenkamer vrij hardhandig ontruimd”, meldt ''TH Berichten.''  

=== Duizend gulden collegegeld ===

=== Duizend gulden collegegeld ===

----

----

Op dinsdag 13 februari 1973 bezet een groep studenten in het Hoofdgebouw de Studentenadministratie en de burelen van de afdeling Voorlichting en de redactieruimte van ''TH Berichten. ''De actie is gericht tegen de gehate collegegeldmaatregelen van Mr. Ch. van Veen, minister van Onderwijs, (bij sommigen bekend door de protestleus ‘Van Veen ga heen’) en mr. M.L. de Brauw, minister voor het Wetenschapsbeleid en het Wetenschappelijk Onderwijs. De bezetters eisen dat het CvB de registratiegegevens van studenten die het collegegeld (dat verhoogd was van tweehonderd naar duizend gulden) weigeren te betalen, niet doorgeeft aan het ministerie. Het CvB moet volgens de bezetters, waarvan het aantal snel groeit, ophouden met ‘intimidatie en dreigbrieven’ aan het adres van studenten die weigeren te betalen. In een stencil laten de bezetters weten dat de strijd tegen de duizend gulden niet gezien moet worden als een strijd van verwende rijkeluiszoontjes, maar als een politieke strijd tegen de achtergrond van ons sociaal politiek systeem. Aanwezig bij de bezetting is ook de 21-jarige participerend journalist C.P.J.H. (Peter) van Dam, die van 1971 tot 1976 bij het ''Eindhovens Dagblad ''werkt en die in 1989 woordvoerder van de Universiteit zal worden. Hij overnacht tussen de bezetters om daar in de krant verslag van te doen. De bezetting leidt tot veel commotie: er worden massabijeenkomsten georganiseerd en de HR komt in extra vergadering bijeen. Het ESC keurt de bezetting af en de situatie dreigt te escaleren wanneer een groepje ‘verontruste studenten’ uit de corpsgelederen zich in de vroege uren van 16 februari bij het Hoofdgebouw meldt om de boel te ontruimen. Dat wordt het CvB te gortig: voorzitter ir. K. Kooy en de Eindhovense commissaris van politie sommeren de bezetters het pand te verlaten. Dat gebeurt onder ‘camera-gezoem en flitslicht van fotografen’ om zes uur in de ochtend. De hoofdredacteur van ''TH Berichten ''meldt ter geruststelling dat uit het bezette redactielokaal ‘zelfs geen sigaret vermist werd, ofschoon ze voor het pakken stonden.’ En de duizend gulden collegegeld moet voortaan gewoon betaald worden.

Op dinsdag 13 februari 1973 bezet een groep studenten in het Hoofdgebouw de Studentenadministratie en de burelen van de afdeling Voorlichting en de redactieruimte van ''TH Berichten. ''De actie is gericht tegen de gehate collegegeldmaatregelen van Mr. Ch. van Veen, minister van Onderwijs, (bij sommigen bekend door de protestleus ‘Van Veen ga heen’) en mr. M.L. de Brauw, minister voor het Wetenschapsbeleid en het Wetenschappelijk Onderwijs. De bezetters eisen dat het CvB de registratiegegevens van studenten die het collegegeld (dat verhoogd was van tweehonderd naar duizend gulden) weigeren te betalen, niet doorgeeft aan het ministerie. Het CvB moet volgens de bezetters, waarvan het aantal snel groeit, ophouden met ‘intimidatie en dreigbrieven’ aan het adres van studenten die weigeren te betalen. In een stencil laten de bezetters weten dat de strijd tegen de duizend gulden niet gezien moet worden als een strijd van verwende rijkeluiszoontjes, maar als een politieke strijd tegen de achtergrond van ons sociaal politiek systeem. Aanwezig bij de bezetting is ook de 21-jarige participerend journalist C.P.J.H. (Peter) van Dam, die van 1971 tot 1976 bij het ''Eindhovens Dagblad ''werkt en die in 1989 woordvoerder van de Universiteit zal worden. Hij overnacht tussen de bezetters om daar in de krant verslag van te doen. De bezetting leidt tot veel commotie: er worden massabijeenkomsten georganiseerd en de HR komt in extra vergadering bijeen. Het ESC keurt de bezetting af en de situatie dreigt te escaleren wanneer een groepje ‘verontruste studenten’ uit de corpsgelederen zich in de vroege uren van 16 februari bij het Hoofdgebouw meldt om de boel te ontruimen. Dat wordt het CvB te gortig: voorzitter ir. K. Kooy en de Eindhovense commissaris van politie sommeren de bezetters het pand te verlaten. Dat gebeurt onder ‘camera-gezoem en flitslicht van fotografen’ om zes uur in de ochtend. De hoofdredacteur van ''TH Berichten ''meldt ter geruststelling dat uit het bezette redactielokaal ‘zelfs geen sigaret vermist werd, ofschoon ze voor het pakken stonden.’ En de duizend gulden collegegeld moet voortaan gewoon betaald worden.

In 1987 vat prof.ir. [[Heetman A. | A. Heetman]] de veranderde positie van studenten kernachtig samen in een toespraak tot eerstejaarsstudenten elektrotechniek: “De strijd tussen studenten en docenten om de macht is voorbij. Die hoort thuis op de middelbare school. U wordt hier als gelijke behandeld.” In de jaren tachtig lijken veel van de studentenacties een uiting van het principe ''think global, act local''. Er wordt aan de TU/e weliswaar soms een lokaal gebouw of een loopbrug bezet, maar het doel is meestal het verheffen van een proteststem tegen de onderwijsminister van dienst. Langzaam maar zeker is de cirkel rond, wanneer studente Marjan Olijdam van de faculteit Bouwkunde in september 1996 bij de opening van het academisch jaar in het officiële programma wordt opgenomen en spreektijd krijgt. Uit protest tegen de hervormingsplannen van de minister van Onderwijs, dr.ir. J.M.M. Ritzen, leest ze een modern sprookje voor. Ritzen wil de universiteit volgens haar hervormen tot koekjesfabriek. ‘Maar de student is noch een product nog een consument: hij is een participant.’

In 1987 vat prof.ir. [[Heetman A. | A. Heetman]] de veranderde positie van studenten kernachtig samen in een toespraak tot eerstejaarsstudenten elektrotechniek: “De strijd tussen studenten en docenten om de macht is voorbij. Die hoort thuis op de middelbare school. U wordt hier als gelijke behandeld.” In de jaren tachtig lijken veel van de studentenacties een uiting van het principe ''think global, act local''. Er wordt aan de TU/e weliswaar soms een lokaal gebouw of een loopbrug bezet, maar het doel is meestal het verheffen van een proteststem tegen de onderwijsminister van dienst. Langzaam maar zeker is de cirkel rond, wanneer studente Marjan Olijdam van de faculteit Bouwkunde in september 1996 bij de opening van het academisch jaar in het officiële programma wordt opgenomen en spreektijd krijgt. Uit protest tegen de hervormingsplannen van de minister van Onderwijs, dr.ir. J.M.M. Ritzen, leest ze een modern sprookje voor. Ritzen wil de universiteit volgens haar hervormen tot koekjesfabriek. ‘Maar de student is noch een product nog een consument: hij is een participant.’

[[Category:Index A-Z]] [[Category:S]] [[Category:Varia]] [[Category:S-Bronvermelding]]

[[Category:Index A-Z]] [[Category:S]] [[Category:Varia]] [[Category:S-Bronvermelding]]