Brontekst bekijken

[[Bestand:Lemma 248 Foto 1.jpg|thumb|left|350px|'''Titel:''' Loopbrug naar gebouw Warmte en Stroming. Rechts gebouw Athene met loopbrugverbinding   '''Jaar:''' 1970 '''Foto:''' [[Archief TUE]] ]]

Ir. J.E.B. (Hans) Wittermans (*1929) groeide op in Nederlands-Indië, studeerde na de oorlog in Delft civiele techniek en ging in 1955 bij ir. '''S.J. van Embden''' , de architect van de THE-gebouwen, werken. Wittermans nam in 1994 afscheid als directeur en voorzitter van het dagelijks bestuur van Architectenbureau OD205 (Oude Delft 205), het bureau dat Van Embden oprichtte.

=== Tromp ===
----
“Ik werkte aanvankelijk in Delft op het bureau van Van Embden en raakte zijdelings betrokken bij het bouwproject van de TH Eindhoven. Van Embden was een begenadigd spreker en vroeg me om zijn lezingen voor te bereiden: ik moest voor dia’s en blaadje met wat trefwoorden zorgen. Toen Van Embden het structuurplan voor de Hogeschool moest verdedigen voor het College van Curatoren en de Senaat, vroeg hij mij ook om een toelichting voor te bereiden. Het was nog tamelijk nieuw dat je een dergelijk plan wetenschappelijk verantwoordde. Hij had groot succes met zijn toelichting op het plan en kreeg van ir. '''Th.P.Tromp''' , die als curator met de bouwzaken belast was, een compliment: ‘Het was een verhaal als van een ingenieur.’ Tromp had geëist dat een groot deel van ons bureau zich in Eindhoven zou vestigen, maar Van Embden vond dat het ontwerpen in Delft moest gebeuren, dus bleef J.L.C. Choisy daar. Ik werkte omstreeks 1955 in dezelfde ruimte als Choisy en kon de ontwikkelingen in Eindhoven zodoende op de voet volgen. 

=== Contactenschema ===
----
Ik heb meegewerkt aan het vervaardigen van een contactenschema voor de THE-gebouwen, dat Van Embden bij zijn presentaties gebruikte. In het vak utiliteitsbouw in Delft had ik geleerd hoe je een dergelijk schema moest opzetten. Je legde de mensen een enquête voor waarin ze de contacten die ze hadden met andere afdelingen moesten waarderen met een cijfer. De belangrijkste contacten rolden daar dan uit en die kon je in een matrix weergeven. De THE is aanvankelijk ontworpen voor ongeveer duizend studenten. Dat aantal was goed onder te brengen in het Hoofdgebouw, in de W-Hal en in de collegezalen. Maar de eerstejaars aanmeldingen in 1957 overtroffen al meteen de ramingen met een factor twee! Het ontwerp was ook gebaseerd op de aanname dat je per student tien vierkante meter nodig had. Later bleek twintig vierkante meter een juister uitgangspunt te zijn. Die twee factoren zorgden er voor dat in het volgende fase alles een factor vier groter moest worden. Van het begin af aan had Van Embden er op gehamerd dat we nooit zouden mogen vastlopen binnen de weliswaar grote, maar toch beperkte ruimte van het terrein, dat immers ingesloten lag in de stad. “Als je ergens vastloopt, is al je kapitaal weggegooid”, vond hij. We moesten zuinig zijn met de ruimte en dus hoog bouwen. Daar doet de Universiteit nog steeds haar voordeel mee, want in de loop van vijftig jaar is er genoeg ruimte over gebleven om uit te breiden. Het Eindhovense universiteitscomplex heeft een geconcentreerde, zakelijke ‘hier wordt gewerkt’ uitstraling. Delft oogt meer als een verzameling zelfstandige faculteiten die als bastions aan een centrale weg liggen. Ik ben nauw betrokken geweest bij het ontwerp en bouwen van de Twentse campus. Daar bouwden we zo min mogelijk hoog, om het landelijke karakter van Drienerloo intact te laten. Het terrein heeft daardoor iets gemoedelijks en de uitstraling van een sanatorium in de bossen. Aardig detail: terwijl een deel van de THE-staf in de begintijd afkomstig was uit Bandung, bestond een deel van de eerste generatie bestuurders van de Technische Hogeschool Twente uit mensen die gerepatrieerd waren uit Nieuw-Guinea.

=== Export naar het buitenland ===
----
Het sterke structuurconcept van de THE met de loopbruggen kreeg navolging in de jaren zeventig. Over de hele wereld werden in ontwikkelingslanden zoals Indonesië, Singapore en in Afrika universiteitsgebouwen gepland. Architecten konden zich bij de Wereldbank presenteren. Die bank had een grote vinger in de pap bij het kiezen van bureaus. Voortbouwend op onze THE-case, is OD205 voor veel projecten uitgenodigd om met voorstellen te komen. Terwijl er vaak honderden internationale bureaus meededen aan de competitie. We hebben ook daadwerkelijk een tiental universiteitscomplexen gebouwd, onder andere in Singapore en Indonesië. Daar ging het ook om gebouwen die met luchtbruggen met elkaar verbonden waren.”

[[Category:Index A-Z]] [[Category:W]] [[Category:Personen]] [[Category:Terrein en Gebouwen]] [[Category:W-Bronvermelding]]