Brontekst bekijken

Het Eindhovense Van Abbemuseum is de trotse eigenaar van een installatie van de Hongaarse constructivistische kunstenaar László Moholy Nagy (*1895 - †1946). De kunstenaar werkte in de jaren twintig van de twintigste eeuw in het ''Bauhaus ''in het Duitse Weimar en onderzocht daar verbanden tussen ruimte, tijd en licht. Zijn Licht-Raum- Modulator uit 1930 is een spectaculaire kinetische sculptuur die, aangedreven door een motortje, ronddraait in een donkere kamer. Een lamp projecteert bizarre schaduwen op de muur. De techniek achter de installatie is vrij kwetsbaar en in de jaren vijftig bleek het al nodig om een replica te vervaardigen. De fragiele Licht-Raum-Modulator reisde in de loop der jaren de hele wereld rond, van tentoonstelling naar tentoonstelling. En op die tournee brak er nog wel eens iets af. 
Het Van Abbemuseum wilde na een grote verbouwing en uitbreiding meer werk uit de eigen collectie aan het publiek tonen. In 2002 klopt conservator Christiane Berndes bij de TU/e aan met de vraag of er deskundigheid in huis is om de gehavende Modulator te herstellen. De opdracht komt terecht bij technoloog Meindert Janszen van de Gemeenschappelijk Technische Dienst (GTD). Deze technische duizendpoot, opgeleid als instrumentmaker in de befaamde Leidse instrumentmakersschool <nowiki>*</nowiki>, verdiept zich in de installatie. “Het zag er allemaal nogal krakkemikkig uit, ook al was het knap gemaakt. Niemand wist precies hoe het apparaat in elkaar stak. Het was duidelijk niet voor de eeuwigheid bedoeld, ook al heeft de kunstenaar zich volgens mij destijds wel door een technicus laten ondersteunen.” De opdracht is om de Modulator zo authentiek mogelijk te repareren en bovendien te garanderen dat bezoekers met een druk op de knop de installatie in beweging kunnen zetten. Het kost Janszen een maand om het kunstwerk te restaureren. De avond voordat koningin Beatrix in januari 2003 het verbouwde museum zal openen, ligt Janszen in het museum nog onder het apparaat om de laatste revisie uit te voeren. “Maar de dag daarna werkte alles perfect!”

<nowiki>* </nowiki>De Leidse instrumentsmakersschool werd opgericht door prof.dr. H. Kamerlingh Onnes. Geassisteerd door de latere ''founding father ''van het Philips Natuurkundig laboratorium, dr. G. Holst, verrichte hij daar het befaamde lagetemperaturen- onderzoek dat hem in 1913 de Nobelprijs voor Natuurkunde opleverde. “In 1901 realiseerde Kamerlingh Onnes een bijzonder gelukkig denkbeeld: hij richtte een school op voor instrumentmakers en glasblazers. Zijn technici werden beter betaald en de oud-leerlingen vonden in het algemeen goede posities in industrie of bij instellingen van onderzoek.” H.B.G. Casimir, ‘Heike Kamerlingh Onnes’, in: H.W. von der Dunk (red.), ''Erflaters van de twintigste eeuw, ''Querido, Amsterdam 1991.

[[Category:Index A-Z]] [[Category:M]] [[Category:Kunst en Cultuur]] [[Category:Personen]] [[Category:M-Bronvermelding]]

[[Bestand:Lemma Moholy Nagy foto 01.jpg|thumb|left|300px|'''Titel:''' Photonic Modulation of Light and Space, object vrij naar het werk van Moholy Nagy (realisatie TU/e i.s.m. Van Abbemuseum), te zien op vijver bij Hoofdgebouw tijdens Glow-festival '''Jaar:''' 2016 '''Foto:''' [[Bart van Overbeeke]] ]]