Brontekst bekijken

Op 22 oktober 1971 staan de camera’s van de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) opgesteld in het Auditorium voor een debat tussen de Amerikaanse taalwetenschapper Noam Chomsky en de bekende Franse filosoof Michel Foucault. De heren wisselen voor een volle zaal met elkaar van gedachten over de menselijke natuur, de cultuur en de politiek. Het wordt geen luchtig onderonsje. Chomsky waarschuwt in Philipsstad Eindhoven voor de onderdrukkende werking van multinationals ‘which are not very far from us physically, tonight’. Foucault verklaart dat hij weinig fiducie heeft in het democratisch gehalte van de maatschappij. Het debat maakte onderdeel uit van een internationaal filosofenproject dat werd georganiseerd door de Internationale School voor Wijsbegeerte in samenwerking met de NOS. Chomsky (*1928) maakte in de jaren zestig furore met zijn transformationeel generatieve grammatica. Kern van zijn paradigma: het menselijke brein heeft een aangeboren capaciteit om taal voort te brengen. Daarnaast liet en laat hij zich kennen als een vileine criticaster van het Westerse establishment. Het Britse blad ''Prospect ''organiseerde in 2005 een populariteitspoll onder zijn lezers. Lezers konden kiezen uit een lijst van honderd invloedrijke intellectuelen. Tot verbazing en ''embarrassment ''van de redactie eindigde Chomsky op nummer één. Foucault (*1928 - †1984) bekleedde in Parijs de leerstoel geschiedenis der denksystemen aan het Collège de France. In de jaren zestig gold hij als representant van het structuralisme, de filosofische stroming die de realiteit beschouwt als een sociale en subjectieve constructie. Later wordt hij gerangschikt onder de postmodernistische kritische intellectuelen. Een van zijn bekendste publicaties is ''Les mots et les choses, ''een ‘archeologie van de sociale wetenschappen’ uit 1966. Het debat tussen beide denkers voor een publiek van Eindhovense techniekstudenten leverde een levendige uitzending op, herinnert regisseur en Nipkowschijfwinnaar Kees van Langeraad zich: “Als programma was het voor de NOS destijds een buitenbeentje, zo’n lang debat tussen twee filosofen. De een sprak Frans, de ander Engels. We wilden het evenement graag met publiek opnemen en kozen voor een setting aan de THE. Studenten konden vragen stellen aan de twee sprekers. Ik herinner me Chomsky als een cleane Amerikaan. Foucault was een meer extravaganteman, die een grote interesse aan de dag legde voor het Amsterdamse (nacht)leven.” Foucault heeft de smaak te pakken: hij verklaart na de serie Nederlandse debatten dat hij voortaan ’s avonds alleen maar met mensen onder de dertig in discussie wil gaan. De tekst van wat het ''Eindhovense debat ''is gaan heten, werd gepubliceerd in een Engelstalige uitgave. De registratie van het filosofendebat wordt af en toe nog vertoond op festivals en symposia.

[[Category:Index A-Z]] [[Category:C]] [[Category:Varia]] [[Category:Personen]] [[Category:C-Bronvermelding]]