Brontekst bekijken

Historische ontwikkelingen laten hun sporen na in de levensloop van individuen en ook in de ontwikkelingsgang van organisaties. Zo loopt er een nauwelijks meer zichtbare, maar aantoonbare rode draad tussen het voormalige Nederlands-Indië en de TU/e. Iets nauwkeuriger geformuleerd: tussen de TH Bandung en de THE. In de beginjaren van de THE was er misschien zelfs sprake van een echte Bandungconnectie. Al is het maar omdat drie rectoren er ooit werkten of woonden.

Nederlandse ondernemers richten in 1920 in Bandung (West-Java) met steun vanuit Delft de Indische Technische Hogeschool op, die later herdoopt zal worden in de TH Bandung. Strikt formeel gesproken zou deze instelling (en niet de THE) dus eigenlijk de titel mogen opeisen van tweede Technische Hogeschool in het Koninkrijk der Nederlanden. De ''tropische ''TH richt zich aanvankelijk vooral op civiele techniek. Later komen er afdelingen voor Werktuigbouwkunde, Scheikunde, Elektrotechniek en Mijnbouw bij. Beroemdste alumnus is de latere president Soekarno die er in de jaren twintig afstudeert. Dr. K. Posthumus krijgt in 1941 aan de TH Bandung een aanstelling als deeltijdhoogleraar scheikunde en wordt na de oorlog benoemd tot voorzitter van de afdeling Technische Wetenschap. 

Rond die tijd zijn ook de latere THEhoogleraren dr. J.G. Niesten en dr. P. van der Leeden aan de instelling verbonden. Oud-medewerker van de afdeling Scheikundige Technologie van de TU/e, ir. W.Ph. Be, geboren in Semarang, studeert na de oorlog in Bandung. “Ik heb er drie hoogleraren meegemaakt die later naar Eindhoven zijn gegaan: Posthumus, Van der Leeden en Niesten. Posthumus was directeur geweest van het Christelijk Lyceum in Bandung, de allerbeste school van Indonesië. Aan de TH gaf hij het practicum fysische chemie in het tweede jaar. De elektrotechnicus Niesten was een geweldige kerel. Hij sprak vloeiend Indonesisch. Hij is later vanuit Eindhoven contacten met Surabaya en Madura blijven onderhouden en heeft Indonesië echt geholpen. Van der Leeden gaf een gevreesd natuurkundevak in Bandung, de bottleneck voor veel studenten. Zijn tentamenuitslagen waren vaak totocijfers.” 

In 1948 komt de latere architect van het THE-complex, ir. S.J. van Embden op uitnodiging van Van der Leeden als docent bouwkunde naar Bandung. Het is de bedoeling dat hij de centrale spil zal worden in een op te zetten afdeling Bouwkunde. Van Embden werkt er aan een ontwerp voor een campus ‘in Aziatische sfeer’ voor die instelling, dat echter nooit zal worden uitgevoerd. Wanneer de politieke spanningen toenemen besluit hij terug te keren naar Nederland. Na het erkennen van de onafhankelijkheid van Indonesië blijven de meeste Nederlandse hoogleraren, onder wie Posthumus, nog een tijd verbonden aan de TH. In 1955 keert Posthumus naar Nederland terug om zijn loopbaan in Eindhoven voort te zetten. Alumnus dr.ir. F.J. van Empel herinnert zich de voormalige Bandungstafleden in Eindhoven: “Er bestond een hechte band tussen die mensen en je merkte een gezamenlijk gedeelde treurnis. Sommigen van hen waren in Indië geboren en voelden zich uit hun vaderland verbannen naar een emotioneel en anderszins koud land. Ik herinner me dat een van de mensen uit die groep twee weken niet heeft kunnen slapen toen de Japanse keizer Hirohito in 1971 naar Nederland kwam en ontvangen werd door koningin Juliana. Kort daarna is hij overleden.” 

'''Indische achtergrond'''

Ook de voormalige TU/e-hoogleraren prof.dr.ir. N.J. Habraken en prof.dr. J.H. van Lint hebben hun wortels in Bandung. Habraken werd er in 1928 geboren en was gedurende de Japanse bezetting geïnterneerd in het jongenskamp van Tjimahi. Van Lint werd in 1932 in Bandung geboren, de stad waar zijn vader leraar was aan de HBS.